MỤC TIÊU SMART - BÍ QUYẾT ĐẠT ĐƯỢC MỌI THÀNH TỰU

Định nghĩa mục tiêu SMART

Mục tiêu SMART (Smart Goals) là nguyên tắc đặt mục tiêu dựa trên 5 thành phần bắt đầu bằng các chữ cái trong tên SMART bao gồm: yếu tố Specific (Tính cụ thể), Measurable (Đo lường được), Achievable (tính khả thi), Relevant (Tính liên quan), Time-bound (Khung thời gian).  

Phương pháp đặt mục tiêu này cực kì quan trọng trong việc quản lí và đo lường mục tiêu của cá nhân hay doanh nghiệp. Bởi vì, các yếu tố trong nguyên tắc trên giúp người thực hiện tập trung, đo lường được. Điều này là nhân tố thúc đẩy động lực thực hiện của người chịu trách nhiệm, là cơ sở để người quản lý đánh giá tiến độ và đo lường mức độ hoàn thành mục tiêu. 

Ví dụ: so sánh giữa hai mục tiêu bạn đặt thông thường và mục tiêu SMART để thấy sự khác biệt nhé.

Mục tiêu bình thường: “Tôi sẽ cố gắng đọc sách mỗi ngày.”

Mục tiêu SMART: “Đọc 12 cuốn sách về phát triển bản thân trong năm nay, dành 30 phút mỗi ngày và ghi lại những điều học được, hoàn thành vào cuối tháng 12.” 

Trong đó: 

• Cụ thể (Specific): Tôi sẽ đọc 12 cuốn sách về phát triển bản thân trong năm nay.
• Đo lường (Measurable): Mỗi tháng tôi sẽ hoàn thành một cuốn sách và ghi lại những điều học được trong một cuốn sổ.
• Tính khả thi (Actionable): Tôi sẽ dành ít nhất 30 phút mỗi ngày để đọc sách, có thể vào buổi sáng hoặc trước khi đi ngủ.
• Liên quan (Relevant): Việc đọc sách sẽ giúp tôi nâng cao kiến thức và kỹ năng cá nhân, hỗ trợ tôi trong công việc và cuộc sống hàng ngày.
• Thời gian (Time-bound): Tôi sẽ hoàn thành mục tiêu này vào cuối tháng 12 năm nay.

Các đặc trưng của mục tiêu SMART

Specific (Tính cụ thể)

Mục tiêu càng cụ thể thì chúng ta càng có thể xác định rõ ràng những điều cần thực hiện để đạt được nó. Khi mục tiêu được định nghĩa rõ ràng, khả năng thực hiện mục tiêu đó sẽ cao hơn. Bên cạnh đó, bạn có thể chia nhỏ mục tiêu thành các đầu mục cụ thể để dễ dàng quản lý và có cảm giác mục tiêu dễ dàng hơn, từ đó tiếp thêm động lực cho bản thân. 

Chẳng hạn, nếu một người đặt mục tiêu đọc 100 cuốn sách trong một năm, đó vẫn là một mục tiêu khá mơ hồ. Một cách tiếp cận cụ thể hơn là xác định số lượng sách cần đọc mỗi tuần, mỗi tháng để hoàn thành 100 cuốn trong vòng 12 tháng. Họ cũng nên xem xét thời gian đọc mỗi ngày, loại sách nào sẽ được đọc, địa điểm đọc, và phương pháp đọc. Khi hình dung rõ ràng về những ý định này, việc xác định các bước cần thực hiện để đạt được mục tiêu sẽ trở nên dễ dàng hơn.

Measurable (Đo lường được)

Yếu tố Measurable (đo lường được) trả lời các câu hỏi như số lượng bao nhiêu, cần đạt được mức độ nào,...Mục tiêu SMART có khả năng đo lường để cung cấp cơ sở đánh giá tiến độ triển khai và mức độ thành công của mục tiêu. 

Đặc trưng của yếu tố này là bạn phải đưa những con số cụ thể vào mục tiêu để đo lường bằng công cụ hoặc đánh giá bởi con người. Điều này cực kì quan trọng trong các dự án và các mục tiêu tài chính, vì đây là yếu tố quyết định mục tiêu của bạn có thể hoàn thành được hay không.

Ví dụ: Khi bạn đặt mục tiêu mua căn nhà 5 tỷ nhà tại Đà Lạt, bạn phải đặt mục tiêu tiết kiệm bao nhiêu mỗi tháng để đạt đủ số tiền đó. 

Achievable (Tính khả thi)

Nguyên tắc Achievable (khả năng thực hiện) giúp bạn đánh giá khả năng thực hiện của mục tiêu. Yếu tố này trả lời các câu hỏi như mục tiêu có thể thực hiện không, mục tiêu có phù hợp không…

Đây cũng là một yếu tố quan trọng cần xem xét đặt mục tiêu và giao nhiệm vụ trong các dự án, bởi vì mục tiêu cần bám sát vào khả năng thực hiện của người chịu trách nhiệm. Khi đặt ra những mục tiêu quá cao, vượt quá khả năng của bản thân, bạn có thể dễ dàng cảm thấy nản lòng và thất vọng. 

Mục tiêu không chỉ thể hiện sự tham vọng mà còn cần đảm bảo tính có thể thực hiện, khuyến khích bạn nỗ lực để từng bước tiến bộ. Quan trọng là phải hiểu rõ vị trí hiện tại của mình và khả năng của bản thân để xác định các mục tiêu ngắn hạn và dài hạn phù hợp. Nếu mục tiêu quá xa vời so với khả năng, bạn sẽ dễ bị chán nản và có thể từ bỏ giữa chừng.

Relevant (R) - Sự Liên quan

Yếu tố này nhắc nhở bạn về tính liên quan của mục tiêu đến mục đích chính của bạn. Mục tiêu đạt chuẩn là mục tiêu khi đạt được thì mục đích cũng được kéo gần khoảng cách hoặc hoàn thành. Sự liên quan giới hạn phạm vị thực hiện mục tiêu giúp bạn xác định rõ hơn lộ trình cần thực hiện.

Một mục tiêu được coi là có liên quan khi nó phù hợp hoặc hỗ trợ cho mục tiêu tổng thể của tổ chức. Điều này đảm bảo rằng mọi nỗ lực đều hướng về một mục tiêu chung và có ý nghĩa trong bối cảnh tổng thể của doanh nghiệp. Nó cũng giúp bạn tập trung vào những hoạt động quan trọng nhất để đạt được mục tiêu, từ đó nhận lại giá trị tương xứng khi hoàn thành. 

Ví dụ: Khi bạn muốn giảm cân, mục tiêu liên quan là tập thể dục 30 phút mỗi ngày, hít đất bao nhiêu cái,..thay vì mua bao nhiêu quần áo đẹp mỗi tháng. 

Time-bound (Khung thời gian)

Mục tiêu cần có thời hạn rõ ràng để lập kế hoạch và hoàn thành đúng tiến độ. Nếu không xác định được thời hạn, mục tiêu có thể bị kéo dài, các chỉ số đo lường thành công sẽ không rõ ràng và phạm vi có thể mở rộng một cách không cần thiết. Thời hạn cũng tạo động lực lớn hơn để bạn bắt đầu thực hiện, điều chỉnh tiến độ khi thấy mọi thứ diễn ra chậm chạp, và quyết tâm hoàn thành mục tiêu đã đề ra.

Mục tiêu có khung thời gian cố định còn giúp bạn quản lí thời gian tốt hơn để thực hiện và hoàn thành các việc khác mà vẫn đảm bảo tiến độ. Bên cạnh đó, mục tiêu có khung thời gian giúp bạn xác định được giai đoạn của tiến trình thực hiện và mức độ hoàn thành hiện tại để điều chỉnh và tiếp tục phấn đấu.

Lợi ích của việc đặt mục tiêu SMART

Tăng động lực và cam kết thực hiện mục tiêu

Đầu tiên, việc đặt mục tiêu SMART sẽ giúp tăng động lực và cam kết thực hiện mục tiêu. Khi bạn biết rõ mục tiêu của mình và có kế hoạch cụ thể để đạt được chúng, bạn sẽ cảm thấy tự tin hơn và dễ dàng duy trì động lực trong quá trình làm việc.

Sự rõ ràng này không chỉ giúp bạn hiểu rõ điều mình muốn đạt được mà còn tạo ra một lộ trình chi tiết để đi đến đích. Khi có một kế hoạch cụ thể, bạn sẽ dễ dàng theo dõi tiến trình của mình và nhận ra những bước cần thực hiện tiếp theo. Điều này không chỉ giúp duy trì động lực mà còn tạo ra cảm giác thành công khi bạn hoàn thành từng giai đoạn nhỏ. 

Hơn nữa, việc đặt ra các mục tiêu SMART còn giúp bạn nhận diện những thách thức có thể gặp phải và chuẩn bị sẵn sàng các giải pháp để vượt qua chúng. Từ đó, bạn sẽ cảm thấy có trách nhiệm hơn với mục tiêu của mình và quyết tâm hơn trong việc đạt được những gì đã đề ra.

Giúp theo dõi tiến độ và điều chỉnh kế hoạch hiệu quả

Việc thiết lập mục tiêu theo tiêu chí SMART không chỉ giúp bạn theo dõi tiến độ mà còn cho phép điều chỉnh kế hoạch một cách hiệu quả. Bằng cách xác định rõ ràng các chỉ số đo lường và thời hạn cụ thể, bạn có thể dễ dàng đánh giá tiến trình của mình và thực hiện các điều chỉnh cần thiết khi gặp khó khăn hoặc khi tình hình thay đổi. Điều này không chỉ giúp bạn tiết kiệm thời gian và công sức mà còn đảm bảo rằng bạn luôn đi đúng hướng để đạt được mục tiêu.

Hơn nữa, việc theo dõi tiến độ thường xuyên còn giúp bạn nhận ra những thành tựu nhỏ, từ đó tạo động lực để tiếp tục cố gắng. Khi bạn thấy mình đang tiến bộ, dù chỉ là một bước nhỏ, cảm giác hào hứng và tự tin sẽ gia tăng, thúc đẩy bạn nỗ lực hơn nữa. Đồng thời, khả năng điều chỉnh kế hoạch cũng cho phép bạn linh hoạt hơn trong việc ứng phó với những thách thức bất ngờ, đảm bảo rằng bạn không bị chệch hướng và luôn duy trì được sự tập trung vào mục tiêu cuối cùng.

Cải thiện hiệu suất và năng suất cá nhân

Áp dụng tiêu chí SMART trong việc đặt mục tiêu còn góp phần đáng kể vào việc cải thiện hiệu suất và năng suất cá nhân. Khi bạn xác định rõ ràng những gì mình cần làm và có một kế hoạch cụ thể để thực hiện, bạn sẽ có khả năng làm việc hiệu quả hơn rất nhiều. Sự rõ ràng này giúp bạn tập trung vào những nhiệm vụ quan trọng và ưu tiên chúng trong lịch trình hàng ngày, từ đó giảm thiểu thời gian lãng phí cho những công việc không cần thiết.

Hơn nữa, khi bạn biết mình đang hướng tới điều gì, bạn sẽ dễ dàng hơn trong việc thời gian và năng lượng, một cách hợp lý. Điều này không chỉ giúp bạn hoàn thành công việc nhanh chóng mà còn nâng cao chất lượng kết quả cuối cùng. Việc có một kế hoạch cụ thể cũng giúp bạn dễ dàng nhận diện các kỹ năng cần cải thiện và các lĩnh vực mà bạn có thể phát triển thêm, từ đó mở rộng khả năng của bản thân.

Ngoài ra, việc theo dõi tiến độ đạt được cũng tạo động lực cho bạn, khi bạn thấy mình đang tiến bộ và gần gũi hơn với mục tiêu đã đề ra. Cảm giác này không chỉ giúp tăng cường sự tự tin mà còn khuyến khích bạn duy trì tính kỷ luật và sự cống hiến trong công việc. Tóm lại, việc áp dụng mục tiêu SMART không chỉ mang lại hiệu suất cao hơn mà còn giúp bạn phát triển bền vững trong sự nghiệp cá nhân.

Hướng đến những kết quả cụ thể và có ý nghĩa

Cuối cùng, việc đặt mục tiêu SMART hướng đến những kết quả cụ thể và có ý nghĩa. Bởi vì, mỗi mục tiêu SMART đều phải cụ thể (Specific), đo lường được (Measurable), khả thi (Achievable), thực tế (Relevant) và có thời hạn (Time-bound). Điều này có nghĩa là bạn không chỉ đơn thuần nói rằng mình muốn "cải thiện kỹ năng" mà thay vào đó, bạn có thể đặt mục tiêu như "hoàn thành khóa học trực tuyến về quản lý thời gian trong vòng ba tháng".

Bằng cách này, bạn sẽ dễ dàng tập trung vào những mục tiêu mang lại giá trị thực sự, như phát triển kỹ năng cần thiết để thăng tiến trong sự nghiệp hoặc cải thiện chất lượng cuộc sống cá nhân. Những mục tiêu cụ thể này không chỉ giúp bạn có một hướng đi rõ ràng mà còn tạo ra động lực mạnh mẽ để bạn hành động. Khi bạn biết rằng mục tiêu của mình có thể đo lường được và có thời hạn cụ thể, bạn sẽ cảm thấy có trách nhiệm hơn với tiến trình của mình và dễ dàng điều chỉnh khi cần thiết.

Hướng dẫn xây dựng mục tiêu SMART

Xác định mục tiêu cụ thể (Specific)

Bước đầu tiên trong việc đặt mục tiêu SMART là xác định một mục tiêu cụ thể. Trong bước này bạn cần ghi ra cụ thể mục tiêu theo mô hình 5W1H. Mục tiêu cụ thể là khi trả lời được các câu hỏi:

What – bạn cần đạt được điều gì?

Who – ai sẽ có trách nhiệm thực hiện mục tiêu?

When – khi nào cần đạt được mục tiêu

Where – mục tiêu cần đạt được tại đâu?

Why – tại sao mục tiêu quan trọng đến mức bạn cần nỗ lực đạt được? 

How - mục tiêu này thực hiện như thế nào?

Khi mục tiêu đảm bảo được các yếu tố trên, mục tiêu sẽ cụ thể và 

Xác định chỉ số đo lường (Measurable)

Khi đặt mục tiêu bạn nên bổ sung các chỉ số đo lường để xác định mức độ hoàn thiện. Mọi mục tiêu đều cần được gắn liền với ít nhất một yếu tố đo lường. Yếu tố này sẽ giúp bạn theo dõi tiến trình của mục tiêu, từ đó xác định xem bạn có thực sự đạt được mục tiêu hay không.

Các yếu tố đo lường nên được định lượng một cách rõ ràng và dễ dàng. Bạn không nên sử dụng các yếu tố cảm tính như cảm nhận hay cảm giác để đánh giá mục tiêu, vì điều này có thể dẫn đến những đánh giá sai lệch về quá trình thực hiện.

Yếu tố đo lường có thể là một con số cụ thể hoặc một kết quả mà bạn muốn đạt được. Khi bạn đạt được con số hoặc kết quả này, điều đó đồng nghĩa với việc bạn đã hoàn thành mục tiêu đã đề ra. Việc thiết lập các yếu tố đo lường cụ thể sẽ giúp bạn duy trì động lực và điều chỉnh kế hoạch nếu cần thiết, đảm bảo rằng bạn luôn đi đúng hướng trong hành trình đạt được mục tiêu của mình.

Lưu ý khi chọn các chỉ số đo lường bạn cần cân nhắc về công cụ đo lường để đảm bảo việc đánh giá chính xác đối với những con số phức tạp. Đối với những mục tiêu về tài chính bạn có thể dùng các ứng dụng quản lý tài chính như Timo, biểu đồ đo lường chi tiêu của ngân hàng hay ví điện tử. Nhưng đối với mục tiêu khó đo lường như đọc sách hay tập thể dục, bạn nên quy đổi về thời gian thực hiện để dễ đo lường và quản lý.

Đánh giá khả thi (Achievable)

Bạn cần xác định và đặt ra một điểm giới hạn mà bản thân không thể vượt qua. Mục tiêu đề ra nên có tính thử thách, yêu cầu nỗ lực cao nhưng vẫn nằm trong khả năng của bạn.

Khi áp dụng nguyên tắc SMART, bạn nên hướng tới việc hoàn thành và đạt được 100% mục tiêu trong ngưỡng khả thi. Điều này có nghĩa là mục tiêu cần phải đủ khó để thúc đẩy bạn phát triển, nhưng cũng phải thực tế để bạn có thể đạt được. Việc xác định rõ ràng điểm giới hạn này sẽ giúp bạn duy trì động lực và tránh cảm giác thất vọng nếu không đạt được mục tiêu.

Xem xét sự liên quan (Relevant)

Mục tiêu của bạn cần được đặt trong sự liên quan, kết nối với các mục tiêu trong dài hạn khác. Khi hoàn thành xong mục tiêu thứ 1, bạn sẽ có thêm nguồn lực, căn cứ để tiếp tục hoàn thành mục tiêu thứ 2. Bạn hãy hình dung các mục tiêu của mình như những bậc thang kế tiếp nhau sẽ giúp đưa bạn đến được với những kết quả vượt trội bạn mong muốn trong dài hạn.

Chúng ta không nên thực hiện các mục tiêu không có sự liên quan, giá trị trong dài hạn. Việc đạt được các mục tiêu không có tính liên quan sẽ không đem tới cho bạn và team những giá trị hay kết quả cần thiết nào.

Thiết lập khung thời gian (Time-bound)

Thời gian để hoàn thành mục tiêu cần được cân nhắc kỹ lưỡng, vì cả việc quá ít hay quá nhiều thời gian đều không mang lại lợi ích. Nếu thời gian quá ngắn, bạn có thể gặp khó khăn trong việc đạt được mục tiêu. Ngược lại, nếu có quá nhiều thời gian, bạn có thể lãng phí nguồn lực và thời gian không cần thiết. Hãy xem xét để đặt ra một thời hạn hoàn thành mục tiêu phù hợp với hoàn cảnh của bạn.

Yếu tố thời gian này nên được đánh giá dựa trên kinh nghiệm và kỹ năng của những người thực hiện, cũng như từ các quá trình đã diễn ra trong quá khứ. Bạn nên đặt thời gian dư ra 20% thời gian tối thiểu có thể thực hiện để vừa có động lực hoàn thành vừa dự trù những yếu tố không kiểm soát được. 

Ví dụ và mẫu mục tiêu SMART

Mẫu mục tiêu về học tập

Mục Tiêu cụ thể: bạn sinh viên A đặt ra mục tiêu đạt chứng chỉ TOEIC 600+ để đủ điều kiện tốt nghiệp Đại học ngành Marketing. Đây là một mục tiêu khó về ngôn ngữ, đòi hỏi A phải kiên trì và nỗ lực.

Đo lường được: Để tốt nghiệp, A cần đạt ít nhất 400 điểm TOEIC. Trong vòng 2 tháng đầu, A sẽ hoàn thành chương trình tự học.

Tính khả thi: A có nhiều cơ hội thành công nhờ vào việc tham khảo các khóa học miễn phí trên mạng và tham gia các nhóm học tập trực tuyến. A cũng sẽ hỏi bài từ những giáo viên có kinh nghiệm trong trường, điều này giúp A tự tin hơn trong việc đạt mục tiêu.

Tính liên quan: A sẽ bắt đầu bằng việc tự học kiến thức cơ bản về TOEIC. Để nâng cao hiệu quả học tập, A sẽ tìm kiếm thông tin về các trung tâm luyện đề qua mạng xã hội, bạn bè và thầy cô. Sau khi nắm vững kiến thức căn bản, A sẽ tiến hành luyện đề. A đã xác định đủ khả năng tài chính để đăng ký khóa học tại trung tâm luyện đề, có sức khỏe tốt và phương tiện di chuyển thuận lợi.

Khung thời gian: Kế hoạch của A là hoàn thành mục tiêu trong 4 tháng, chia thành hai giai đoạn: 2 tháng đầu tự học tại nhà và 2 tháng sau luyện đề tại trung tâm.

Mẫu mục tiêu trong kinh doanh

Mục Tiêu cụ thể: B mong muốn bán hết 500 cái balo đang lưu trữ trong kho. Để đạt được mục tiêu này, B sẽ thực hiện một chiến lược giảm giá hấp dẫn và nhờ sự hỗ trợ từ người thân trong việc bán hàng trực tuyến.

Tính đo lường được: Để thu hút khách hàng, B sẽ áp dụng mức giảm giá 70% cho tất cả các mẫu balo. Đây là một mức giá rất cạnh tranh, giúp kích thích nhu cầu mua sắm từ phía người tiêu dùng. B dùng công cụ quản lý đơn hàng trên máy tính để đo lường số lượng balo đã bán được và số khách hàng đã mua qua chương trình giảm giá.

Tính khả thi: B tin tưởng vào khả năng thành công của kế hoạch này. Sau khi thảo luận với người thân, B nhận thấy rằng đối tượng khách hàng chủ yếu là những người làm việc tại văn phòng, họ thường có nhu cầu cao về balo để sử dụng hàng ngày. Với mức giảm giá lớn như vậy, B kỳ vọng số lượng balo bán ra sẽ tăng đáng kể. Kho chứa hàng đã đủ lớn để lưu trữ, và B cũng có đầy đủ phương tiện để thực hiện các giao dịch trực tuyến. 

Khung thời gian: B đặt ra mục tiêu hoàn thành việc bán hết 500 chiếc balo trong vòng 1 tuần. Bởi vì cùng thời gian vào năm ngoái cửa hàng của B  đã bán được khoảng 450 cái balo trong thời gian tương tự. 

Mẫu mục tiêu phát triển bản thân

Mục Tiêu cụ thể: Học sinh C đặt ra mục tiêu tham gia ít nhất một hoạt động ngoại khóa trước khi mùa thu kết thúc. Điều này không chỉ giúp phát triển kỹ năng cá nhân mà còn tạo cơ hội để mở rộng mối quan hệ xã hội.

Tính đo lường được: Để theo dõi tiến độ, học sinh C có thể lập danh sách các hoạt động ngoại khóa mà các câu lạc bộ tổ chức và lên kế hoạch tham gia ít nhất 1 hoạt động. 

Tính khả thi: Với sự phong phú và đa dạng của các hoạt động ngoại khóa như câu lạc bộ thể thao, nghệ thuật, tình nguyện và khoa học, mục tiêu tham gia một hoạt động là hoàn toàn khả thi đối với hầu hết học sinh. Các hoạt động này thường được tổ chức thường xuyên và dễ dàng tiếp cận. Tham gia các hoạt động ngoại khóa sẽ giúp học sinh phát triển những kỹ năng mềm cần thiết, như lãnh đạo, làm việc nhóm và giao tiếp, từ đó tạo ấn tượng tốt hơn với các trường đại học.

Khung Thời Gian: Học sinh có thời hạn 3 tháng mùa thu để hoàn thành mục tiêu này. Thời gian này đủ dài để học sinh tìm hiểu và lựa chọn hoạt động phù hợp với sở thích và lịch trình của mình.

Kết luận

Tổng kết lại, chúng ta có thể kết luận rằng việc thiết lập mục tiêu SEO theo phương pháp SMART là rất quan trọng để đạt hiệu quả cao. Bằng cách xác định rõ ràng mục tiêu cụ thể, đo lường được sự tiến triển, đảm bảo tính khả thi và có thời gian hoàn thành cụ thể, chúng ta có thể tối ưu hóa kế hoạch một cách hiệu quả. 

Mục tiêu SMART giúp chúng ta tập trung vào những kết quả cụ thể, từ đó tăng cường sự hiệu quả của các hành động hướng đến kết quả. Đồng thời, việc thiết lập mục tiêu SMART cũng giúp chúng ta dễ dàng đánh giá và điều chỉnh chiến lược theo thời gian, từ đó nâng cao hiệu suất làm việc. Chính vì vậy, việc áp dụng mục tiêu SMART vào học tập, công việc và cuộc sống là bước quan trọng để đảm bảo sự thành công.

“The TutorX Việt Nam - Giỏi hơn mỗi giờ!"

• Website: thetutorx.vn
• Điện thoại: 056 388 3979
• Email: contact.thetutorx@gmail.com