Trong các phản ứng oxi hóa – khử, khái niệm tính khử đóng vai trò vô cùng quan trọng. Vậy tính khử là gì? Nó liên quan như thế nào đến việc trao đổi electron giữa các chất? Cùng The TutorX tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây nhé!
Khái Niệm Tính Khử
Tính khử là khả năng nhường electron của một chất cho chất khác trong phản ứng hóa học, qua đó khiến chất nhận electron bị khử (giảm số oxi hóa). Ngược lại, bản thân chất có tính khử sẽ bị oxi hóa (tăng số oxi hóa) sau phản ứng.

Mối Quan Hệ Giữa Tính Khử Và Tính Oxi Hóa
Tính khử và tính oxi hóa luôn tồn tại song song trong phản ứng oxi hóa – khử như hai nửa của một thể thống nhất. Tức là khi một chất nhường electron (thể hiện tính khử) thì bắt buộc phải có chất khác nhận electron (thể hiện tính oxi hóa).
Nói cách khác, bất cứ quá trình oxi hóa nào cũng đi kèm với quá trình khử tương ứng. Do đó, tính khử và tính oxi hóa không thể tách rời trong mọi phản ứng trao đổi electron.
Tính Khử Của Các Chất Trong Dãy Điện Hóa
Để đánh giá tính khử của kim loại, người ta đã xây dựng dãy điện hóa (hay còn gọi là dãy hoạt động hóa học của kim loại) trong đó các kim loại được xếp theo thứ tự giảm dần khả năng nhường electron, tức theo mức độ tính khử giảm dần.
Một dãy điện hóa tiêu biểu như sau:
K (Kali) > Na (Natri) > Ca (Canxi) > Mg (Magie) > Al (Nhôm) > Zn (Kẽm) > Fe (Sắt) > Ni (Niken) > Sn (Thiếc) > Pb (Chì) > H (Hydro) > Cu (Đồng) > Ag (Bạc) > Au (Vàng)
Các chất có tính khử mạnh là các kim loại đứng ở đầu dãy. Ví dụ:
- Kim loại kiềm như Na, K
- Kim loại kiềm thổ như Ca, Mg
Các chất này dễ dàng nhường electron và phản ứng mạnh với các chất oxi hóa, đồng thời có khả năng đẩy những kim loại yếu hơn ra khỏi dung dịch muối của chúng.

Ví Dụ Về Tính Khử Của Một Chất
Xét phản ứng: Zn + Cu2+ → Zn2+ + Cu
Trong phản ứng này:
- Kẽm (Zn) nhường electron cho ion đồng (Cu²⁺) nên Zn có tính khử.
- Cu²⁺ nhận electron và biến thành Cu, nghĩa là bị khử.
Như vậy, qua ví dụ này, ta có thể nhận thấy rõ đặc trưng của tính khử.
Ứng Dụng Của Tính Khử Trong Đời Sống
Tính khử không chỉ là một khái niệm trừu tượng trong hóa học mà còn giữ vai trò quan trọng trong nhiều lĩnh vực thực tiễn. Chẳng hạn:
Trong công nghiệp, các chất có tính khử mạnh được sử dụng để tách kim loại ra khỏi quặng, điển hình như than cốc trong sản xuất thép.
Trong sinh học, tính khử được ứng dụng qua việc phát triển các chất chống oxy hóa như mỹ phẩm, thực phẩm chức năng,... để bảo vệ cơ thể khỏi tổn thương do gốc tự do.

The TutorX hy vọng bài viết chi tiết trên đã giúp bạn hiểu rõ hơn về "tính khử là gì?". Nếu bạn muốn nâng cao kiến thức hóa học một cách bài bản và hiệu quả, đừng ngần ngại liên hệ với dịch vụ gia sư chuyên nghiệp của The TutorX. Chúng tôi luôn đồng hành cùng bạn trên hành trình chinh phục tri thức!
Thông tin liên hệ:
- Hotline: 056 388 3979
- Zalo: https://zalo.me/2087324812261014860